RADYANT ISI: FAYDALARI ve ZARARLARI

Hemen hemen tüm yaşam alanlarımızda olduğu gibi, çalışma ortamlarında da ısıtma sistemlerine ihtiyaç duyarız.

Isınma sistemleri ve bunların arasında (radiant) radyant ısı ve ısıtmayı değerlendirmeden önce ısı enerjisinin yayılma şekillerinden bahsetmek gerekir. Isının yayılma yolları, ortamda madde bulunup bulunmamasına ya da maddenin haline göre farklılık gösterir. Isının yayılma yolları iletim, konveksiyon ve ışınımdır. İletim ve konveksiyon maddenin taneciklerinin etkileşmesiyle, ışınım elektromanyetik dalgalarla enerjinin yayılmasıdır.

Radiant ısı sistemi mühendisler aracılığı ile geliştirilen mekanik ve elektronik cihazların enerji dönüşüm yöntemi ile kapalı alanların ısıtılması kolaylaştırılmaktadır. Bu yazımızda, radiant ısı tanımını yapmaya çalışacak ve Radyant ısıtıcıların çalışma prensipleri nelerdir ve en önemlisi de radyant ısının fayda ve zararları nelerdir sorularına yanıt arayacağız.

Radyant Isı ve Isıtıcı Nedir?

Radiant ısıtma sistemi olarak adlandırılan bu sistem; güneş ışınlarının dünyaya yayıldığı esnadaki enerjiyi baz alarak geliştirilmiş olan bir tür ısı transfer yöntemi olarak bilinmektedir. Işınım yöntemi ile oluşturulmuş olan ısı transferi, ortamda bulunan molekül yapılarının atom ve elementlerin kinetik enerjilerini çok fazla arttırarak çeşitli elektromanyetik dalgalar oluşmasını sağlamaktadır. Sıcaklıklar ortamdaki atom ve moleküllerin titreşim hareketleri ile orantılı olarak artacağından dolayı elektromanyetik dalgaların şiddeti de aynı doğrultuda artış gösterecektir.

Radiant ısıtıcılar çeşitli yöntemlerde sağlanan enerji kaynakları ile düzenlenmektedir. Özellikle dizel yakıt kullanarak, doğalgaz kullanarak, LPG kullanarak ve LNG kullanarak çözümler üretilmektedir. Radyant ısıtıcının çalışma prensibi; düzeneğin yakıcı hazne içerisinde bulunan gazın vakumlu bir fan yardımı ile özel kuvars kaplama boruların içinde ısı yayarak ilerlemesi şeklinde gerçekleşmektedir.

Düzenekte yer alan boruların içerisinden yayılmakta olan ısı, üst kısımda bulunan reflektör aracılığı ile düzenli şekilde yansıyarak zemine iletilmektedir. Radiant ısıtıcı tiplerini iki grup altında incelemek mümkündür. Bu gruplar düşük yoğunluklu radyant ısıtıcılar ve yüksek yoğunluklu radyant ısıtıcılar olmak üzere iki sınıfa ayrılmaktadır.

Radyant Isıtıcıların Faydaları

Radyant ısıtmanın avantajları şu şekilde sıralanabilir:

• Radyant ısıtıcılar kapalı alan ısıtma tercihi olabildiği gibi açık alan ısıtma sistemleri için de son derece uygun bir yöntem olmaktadır.

• Kullanımı son derece çabasız olan bu ısıtma yöntemi termostat, uzaktan kumandayı yöntemi ve programlanabilir kontrol panelleri ile kolaylıkla kontrol altına alınabilmektedir.

• Radiant ısı sistemi enerji tüketimleri yok denecek kadar az olduğu için yüksek bir maliyeti bulunmamaktadır.

• Çok geniş bir kullanım alanına sahip olduğu için her alana rahatça monte edilebilir özelliktedir.

• Çok yüksek emisyona sebebiyet vermediği için çevre dostudur.

• Hava sirkülasyonu bulunmayan radyant ısı sisteminde toz ve gürültüye yer yoktur. Çalışma ortamında oldukça hijyenik şekilde işlev sürdürmektedir.

• Radiant ısı sisteminin maliyeti oldukça düşüktür.

• Bu sistemde bakım ve işletme masrafları düşük aynı zamanda montajı son derece kolaydır.

• Lokal ısıtma avantajı sağladığı için fabrika ve restoran gibi geniş bölgelerde yalnızca ihtiyaç olan yerlerin ısıtma işlemi yapılabilmektedir.

• Radyant ısı yöntemi ilk olarak insanları zemin ve cisimleri ışınım yolu ile ısıtmaktadır. Soğuk havanın tamamı ısınan kimlerle temas haline geçerek ısınır. Yüksekliğin çok fazla olduğu alanlarda ısı kaybı yüksek olduğu zaman %50'ye varan oranlarda tasarruf sağlayabilmektedir.

Radyant Isıtma Sistemlerinin Zararları

• Radiant ısıtma sistemlerinin dezavantajları arasında kurulum sürecinin zahmetli olması yer alıyor.

• Radiant ısı düzenli şekilde kullanılmayacak olan evler için uygun bir yapıda değildir. Bu uygunsuzluğun en temel sebebi soğuyan suyun ısınmasının oldukça zaman almasıdır.

• Diğer tip ısınma sistemleri gibi dilediğiniz zaman açıp kapatma gibi bir imkânınız bulunmamaktadır. Sistemi kapatıp tekrar açtığınız zaman eskisi gibi bir verim almakta zorluk çekebilirsiniz.

• Radiant ısı yalnızca az nemli olan alanlar için uygundur. Odalar nemlenebilir ve kullandığınız alanın zemininde yoğunlaşma meydana gelebilir.

• Radiant ısı özellikle bacaklarında kan dolaşımı rahatsızlığı bulunan bireyler için ayakların ısıya çok fazla maruz kalması dolayısıyla faydalı olmayabilmektedir.

• Radiant ısının bilindik en önemli zararı ise sistem içerisinde herhangi bir problem meydana geldiği zaman kurulan alanın döşemelerini sökmek durumunda kalmanızdır.

Radiant ısı sistemi sağlık açısından zararlı mıdır? Şeklindeki sorulara cevaben hekimler şöyle bir açıklamada bulunmuşlardır: Bu ısıtıcılar elektromanyetik radyasyon kullanılarak insan vücuduna ısı transferi yapan ısıtıcılardır. Bu cihazlar iyonlaştırıcı olmayan (non-izonion) radyasyon içerdiği için insan sağlığı üzerinde kanıtlanmış bir olumsuz etkisi şimdilik bulunmuyor.

Radyant Isı Kullanım Alanları

Birbirinden farklı kullanım alanları bulunan radiant ısıtıcılar ilk olarak endüstriyel alanlarda faaliyete geçmiştir. Fakat günümüzde çeşitli alanlarda da kullanımı mümkündür. Bu sistem geleneksel ısıtma sistemlerinin yeteri kadar verim sağlayamadığı durumlarda önerilmektedir. Çok geniş ve yüksek mekanlarda aynı zamanda izolasyon uygulamasının iyi olmadığı alanlarda yarı açık ve açık ortamlarda başarılı şekilde düzenlenebilmektedir. Radyant ısıtıcıların kullanım alanlarına örnek verecek olursak;

• Fabrikalar

• AVM'ler

• Stadyumlar

• Camiler

• Depolar

• Sergi alanları ve fuarlar

• Hayvan çiftlikleri

• Atölyeler

• Spor salonları

Radyant ısıtma sistemleri, prensip olarak, ortamın değil, kişinin veya karşısındaki cismin ısıtılmasına yönelik olarak tercih edilirler. Yine de radyasyon-ışıma kelimeleri bile çalışanların muhtemel zararlı etkilerden korunması amacıyla dikkat edilmesi gerekliliğini bizlere hatırlatıyor.