HEIMLICH MANEVRASI NASIL YAPILIR?

Hayat kurtaran manevra olarak da bilinen Heimlich Manevrası; kişinin soluk borusuna istem dışı olarak kaçırmış olduğu cisimlerin çıkartılmasını sağlayarak, nefes kesilmesinin önüne geçer.

İsmini; buluşçusu olan Dr. Henry Jay Heimlich tarafından almıştır. Dr. Henry Jay ilk defa 1974 yılında buluşunu paylaşmıştır.

Solunum yoluna herhangi bir cisim kaçtığında ve takıldığında oluşabilecek boğulmaların önüne geçerek hayatı kurtaran ve kişiyi bir nevi yeniden yaşama döndüren bu hareket, doğru yapıldığında kolay bir şekilde cevap vermektedir.

Bazı kişiler yabancı cisim ile boğulma durumlarını kalp krizi ile karıştırabilmektedir. Hasta nefes borusuna takılan cisim ile konuşma yetisini de kaybettiği için anlık olarak anlaşılmalı ve hızlı ve seri bir şekilde müdahale edilmelidir.

Bu tür durumları iyi analiz edebilmek ve nefes borusuna bir şeyin takıldığını anlayabilmek için şu belirtilere dikkat edilmelidir. Kişinin nefes borusuna takılan cisim tam bir şekilde ya da kısmı bir şekilde tıkayabilmektedir. Bunun için ise;

•Nefes borusunun tıkanması durumu, genellikle kişinin yemek yediği zamanlarda meydana geldiği görülmektedir.

•Nefes borusu herhangi bir cisim sebebi ile tam bir şekilde tıkandığı da kişi konuşma, ses çıkarma ve bağırma yetisini kaybeder.

•Cisim nefes borusunu kısmen olarak tıkadığında ise kişi istem dışı öksürmeye başlar. Öksürme yetisi olan kişiyi öksürmeye çalıştırmak çok daha doğrudur.

•Nefes borusu tam bir şekilde tıkandığı da ise kişi nefes alamadığı ve vücut oksijensiz kaldığı için morarma gerçekleşir.

•Nefes alamayan bireyler boğazlarını tutarak kendini ifade etmeye çalışır.

•Doğru bir şekilde müdahale edilmediği durumlarda ise ölüm kaçınılmaz olur.

Heimlich Manevrası Nasıl Yapılır?

Kişinin nefes borusunun yabancı bir cisim nedeni ile tıkandığını anladığımız anda ilk yapılması gereken şey yabancı cismin el ile çıkarılıp çıkarılamayacağını kontrol etmektir.

Cisim el ile çıkarılamayacak şekilde aşağı inmiş durumda ise Heimlich Manevrası zaman kaybetmeden uygulanmalıdır. Bunun için manevra yapılacak olan kişinin bilincinin açık olup olmadığı ise önemlidir.

Bilinci yerinde olan ve tam tıkanıklık olan kişilerde Heimlich Manevrası Nasıl Yapılmalıdır?

• Heimlich Manevrası uygulanacak hastanın bilinci açık ise oturma ya da ayakta durabilir pozisyonda olması sağlanır.
• Bir elle hastanın eğik durması sağlanır. Diğer elle de hastanın sırt kısmına beş defa aşağıdan yukarı şekilde vurulur.
• Bu işlem 5 defa uygulandığında cisim çıkarılamadıysa, Heimlich Manevrası uygulanmaya başlanır.
• Hastaya müdahale edecek kişi hastanın arkasına geçerek, ellerini hastanın göbek ile kaburgalar arasındaki kısmına kenetlemelidir.
• Sonrasında ellerini yumruk haline getirerek yapacağı ani ve hızlı bir baskı ile karna basınç uygulamalıdır.
• İşlem hastanın ayaklarını yukarıya kaldıracak şekilde devam ettirilmesi ve cismin ağızdan çıkma sürecine kadar tekrarlanmalıdır.
• Karna yapılan baskı sonucunda akciğerler sıkışır ve oluşan basınç ile yıkanan cismin dışarı atılması sağlanır.

Şuuru Kapalı Kişiye Heimlich Manevrasının yapılır mı?

Kişi nefes alamadığı için şuurunu kaybetmiş ise hasta sırt üstü döndürülerek yerde yatarken de Heimlich Manevrası yapılabilir.

Bunun için;

• Yere yatırılmış olan hastayı yan pozisyona alarak sırtına vurulur.
• Tıkanma devam ediyor ise baş bölgesi yana çevrilerek, hastanın göbek üzerinden kürek kemiklerine doğru baskı uygulanmalıdır.

Yabancı cisim çıkarılana kadar ise devam ettirilmelidir.

Heimlich Manevrası Kendi Kendine Yapılabilir Mi?

Kişiler yalnız kaldıkları durumlarda, etraflarına durumu ifade eden dillerinde kendi kendilerine de Heimlich Manevrasını kolay bir şekilde uygulayabilmektedir.

Kişinin kendine Heimlich Manevrasını uygulayabilmek için;

• Kendi ellerini yumruk haline getirerek, karnına baskı uygulayabileceği masa, tezgâh, dolap, sandalye gibi eşyalar ile karnını bastırarak yabancı cismin çıkarılması sağlanır.
• Bunun için yapılması gereken sert eşyaya karın ve göğüs kafesinin arasında bulunan bölgeye eğilerek baskı yapmak, bu baskıyı yaparken ise dikkat edilmesi gereken tek şey hızlı ve kuvvetli olmaktır.
• Yabancı cisim çıkana kadar ise işlem tekrarlanmalıdır.

Bebeklerde Heimlich Manevrası Nasıl Yapılır?

Nefes borusuna herhangi bir cismin takılması sebebi ile bebeklerde de Heimlich Manevrası hayat kurtarmaktır. Bunun için yapılması gerekenler ise;

• Bebek sırtı dönük bir şekilde bir kol üzerine alınır.
• Bebeğin baş bölgesi yere bakacak şekilde eğilir.
• Sırt kısmına kürek kemiklerinin olduğu bölgeye süpürme şeklinde vurulur. Cisim hala çıkmadığında ise; bebeğin başı gövdesinden aşağıda olacak şekilde tutularak kürek kemiğinin alt kısmındaki karna baskı uygulanır. Bebeklerde de aynen büyüklerde olduğu gibi Heimlich Manevrası aynıdır.

Hasta kim olursa olsun Heimlich Manevrası uygulanmaya başlandığı andan itibaren cisim çıksa dahi 112 acil servisinden tıbbi yardım istenmesi asla ihmal edilmemelidir.