İŞ HAYATINDA "GHOSTING"

İş dünyasında “ghosting” terimi, kişisel ilişkilerdeki aniden iletişimi kesme davranışının iş ortamına yansıması olarak giderek daha fazla karşılaştığımız bir durumu ifade ediyor.

“Ghosting”, İngilizcede “hayalet” anlamına gelen “ghost” kelimesinden türemiş ve Türkçede “gölgelenme” olarak adlandırılıyor. Bu terim, herhangi bir izahat verilmeden iki taraf arasındaki tüm bağların koparılmasını kapsıyor. İş dünyasında bir aday, mülakat yapan profesyoneller ya da işveren olarak ghosting tecrübesi yaşamış olabilirsiniz. Ghosting tam olarak nedir? Ghosting’e maruz kaldığınızı nasıl anlayabilirsiniz? Ghosting durumunda hangi tutumu benimsemek gerekir? Bu yazımızda tüm bu konuları derinlemesine ele alacağız.

İş Yaşamında Ghosting Nedir?

Profesyonel alanda ghosting, çeşitli biçimlerde meydana gelebilir. Bir aday, mülakat için onayladıktan sonra belirlenen zamanda ulaşılamaz olabilir. Anlaşma sağlanan bir aday, sözleşme imzalanacağı aşamada birdenbire sessizliğe gömülebilir. İlkeler üzerinde mutabık kalınan ve son aşamaya kadar sabırla yürütülen mülakat sürecinde, herhangi bir geri dönüş alınamayabilir. Deneme sürecindeki bir çalışan, hiçbir izahat sunmadan ansızın işten ayrılabilir. Görüldüğü üzere, profesyonel gölgelenme birçok farklı durumda karşımıza çıkabilir.

Daha önce detaylıca bahsettiğimiz örneklerde görülebileceği üzere, senaryolar, ilgili kişiler veya gölgelenmeye uğrayanlar farklılık gösterebilir. Ancak bu senaryoların hepsinde ortak bir durum söz konusudur. Herhangi bir açıklama yapmaksızın kaybolan bir iş dünyası profesyonelidir. Bu durumu daha iyi kavrayabilmek için, iş dünyasında ghosting yaşanma sebeplerine göz atalım.

İş Hayatında Ghosting Yaşanmasının Sebepleri

Profesyonel gölgelenme, mülakat sürecinin tamamlanmasına karşın olumsuz başvurular için geri dönüş yapılmaması gibi durumlarla sıkça karşılaşılan bir olgudur. İşe alım ekibindeki değişiklikler, bu tür bir gölgelenmenin yaşanmasına yol açabilir. Bir diğer yaygın gölgelenme sebebi, şirketin işe alım yapacağı pozisyon için duyduğu aciliyetin ortadan kalkması veya bütçe değişiklikleri olabilir. Bu gibi durumlarda, adaylara bilgi verilmeden işe alım süreci sonlandırılabilir.

Adayların online görüşmeleri veya telefon konferanslarını yeterince ciddiye almamaları da mülakata katılmamalarına ve dolayısıyla ghostinge neden olabilir. İşten ayrılmanın en çok yaşandığı ilk altı ay içinde, yetersiz eğitimler, kurum kültürüne uyum sağlayamama ve kötü çalışma şartları gibi faktörler çalışanların gölgelenme uygulamasına itebilir.

Kuşak farklılıkları da profesyonel gölgelenme üzerinde etkili olabiliyor. Özellikle Z kuşağı çalışanlarının bu trendi uygulamaya daha meyilli oldukları gözlemleniyor. Danışmanlık firmaları tarafından yürütülen işe alım süreçlerinin yeterli özen gösterilmeden yönetilmesi ve adayların sürecin sonlandırılmasından haberdar edilmemesi de sık rastlanan ghosting nedenleri arasında yer alıyor.

İşe yeni başlayan bir çalışana verilen görev tanımı ve şartların gerçek durumla uyuşmaması, bireylerin ghosting uygulamasına başvurmasına sebep olabilir. Yol ve yemek ücreti gibi yan haklar konusunda son anda meydana gelen değişiklikler, adayların herhangi bir açıklama yapmadan ortadan kaybolmasına yol açabilir. Uzun işe alım süreçleri sonucunda adayların ilgili pozisyon hakkındaki heveslerini kaybetmeleri veya kişisel hayatlarında yaşanan değişiklikler nedeniyle ghostingi tercih etmeleri de mümkündür.

İş Yaşamında Ghosting İle Nasıl Başa Çıkılır?

Ghosting’e maruz kalmak, kişisel ve profesyonel hayatta kendinizi değersiz hissetmenize yol açabilir. Bu durumda, yaşanan süreci profesyonel bir bakış açısıyla ele almak önemlidir. İlk adım olarak, başvurduğunuz iş veya iş sürecinde bulunduğunuz kişiyle ilgili durumu detaylıca inceleyin. İletişiminizde bu duruma yol açabilecek herhangi bir makul sebep olup olmadığını gözden geçirin. Eğer makul bir açıklama bulamazsanız, iletişim kurmayı deneyebilirsiniz. İlgili kişiyle telefon ya da e-posta yoluyla iletişime geçerek, yaşanan durum hakkında bilgi isteyebilirsiniz.

Eğer bu aşamaları tamamladıktan sonra hala belirsizlik sürüyorsa, olayın akışına bırakmak en iyi seçenek olabilir. Durumu fazla düşünmek veya iletişim kurmada ısrarcı olmak, psikolojinizi olumsuz etkileyebilir.

Ghosting’in gelecekte daha yaygın hale gelip gelmeyeceğini kestiremiyoruz, ancak bu davranışı sergileyen bireyler ve kurumlar için olumsuz sonuçlar doğuracağı konusunda şüphemiz yok. İnanıyoruz ki, iş süreçlerinde şeffaf ve etkin iletişimle her türlü sorun çözülebilir.

İş Hayatında Ghosting Belirtileri Nelerdir?

İş yaşamında Ghosting’e maruz kalan kişiler, genellikle kendilerini bir dizi soruyla baş başa bulabilirler ve bu sorulara tatmin edici yanıtlar verebilecek bir muhatap bulamayabilirler. Bu tür durumlarla karşılaşan bireyler, sorunun kaynağını kendilerinde aramaya meyilli olabilirler. Ghosting’e uğrayan bir kişi, aşağıdaki gibi sorularla mücadele edebilir:

• Her şey iyi giderken, şimdi ne değişti?
• Neden aniden işler bozuldu?
• Yanlış bir şey mi yaptım?
• Söylememem gereken bir şey mi söyledim?
• Gözden kaçırdığım bir problem mi vardı?
• Çalışanların bana karşı sevgisi nasıl?
• Beni artık sevmiyor olabilirler mi?
• Sevilmeye layık biri değil miyim?

Bu tür sorular, kişinin psikolojik durumunu olumsuz yönde etkileyebilir, çünkü kişi bir şeylerin yanlış gittiğinin farkında olup çözüm bulamayacak kadar bilgi eksikliği içindedir. Ghosting belirtileri, işte bu bitmek bilmeyen sorular zinciridir.

İş Yaşamında Ghosting Neden Yapılır?

Ghosting uygulayan bireyler, genellikle kendi içsel rahatsızlıklarından uzaklaşmaya yönelik bir eğilim gösterirler. Bu durumun diğer tarafa nasıl hissettireceği, çoğunlukla ghosting yapan kişiler tarafından göz ardı edilir. Onlar için, genelde kendi sorunlarıyla veya açık iletişim kurma zorluklarıyla baş etmenin en uygun yolu bu yöntemdir. Ghosting’in sessizliği sayesinde, kendileri için doğru olduğunu düşündükleri bir adım atmış olacaklarını varsayarlar.

İş Hayatında Ghosting Neden Yaygınlaşıyor?

Temel sorunun ne olduğuna dair, Randstad işe alım firmasının iş profesyonelleri bölümünden sorumlu olan kıdemli başkan yardımcısı Jill Eubank, iş arayanlar ve işverenler arasında zayıf iletişimin aslında yeni bir durum olmadığını, bu tür iletişim sorunlarının her zaman mevcut olduğunu belirtiyor.

Pandemi sonrası ABD ekonomisinin yeniden canlanmasıyla birlikte, 2021’in başlarında iş piyasasında işgücü talebinde bir artış yaşandı. İşsizlik oranı, yaklaşık iki yıldır tarihsel olarak düşük seviyelerin yakınında seyrediyor.

Eubank’a göre, iş piyasası yavaşça soğumakta olsa da hala güçlü bir durumda. Adayların, çok sayıda seçenek ve yüksek başarı şansına sahip olduklarına dair bir algıya sahip olduklarını ve bu durumun “ghosting” vakalarının artmasına neden olduğunu ifade ediyor.

İş Hayatında Ghosting Ne Hissettirir?

Ghosting’e uğrayan bir birey belirsizlik, umutsuzluk, iç boşluk, depresyon ve çaresizlik gibi duygularla yüzleşebilir. Anlam kaybı ve boşluğa düşme hissi yoğun olarak yaşanabilir, zira gerçekten kişinin kendi başına çözebileceği bir durum mevcut değildir. Kişi, sanki tüm desteklerinden mahrum kalmış gibi hissedebilir. Geleceğe dair tahminlerde bulunmakta zorlanır ve belirsiz bir bekleyişe sürüklenir.

Ghosting Mağdurunun Ne Yapması Gerekir?

Ghosting’e maruz kalan bir çalışan, yaşananları bir süre sonra kabul etmeli ve kendi içinde çözümlemelidir. Eğer iş ortamında bir meslektaşınız veya yöneticiniz net bir tutum sergilemiyorsa ve kaçamak davranışlar içerisindeyse, bu ghosting durumu olabileceğini düşünmek yanlış olmayacaktır. Ghosting mağduru olan bir çalışan, kendini yetersiz hissedebilir ve bu durum, daha fazla çaba göstermesine yol açabilir ki bu da zamanla kişinin özgüvenini zedeleyebilir. Sonuç olarak, karşılıksız kalan çabalar ve ilgi, derin bir hayal kırıklığına neden olabilir. Eğer bu tür durumlarla başa çıkmakta zorlanıyorsanız ve kendinizi yetersiz hissediyorsanız, bir psikolog desteği alarak durumu daha sağlıklı bir şekilde anlamlandırabilirsiniz.