RAYNAUD FENOMENİ (BEYAZ PARMAK HASTALIĞI)

Raynaud fenomeni (sendromu) veya bilinen bir diğer ismiyle “Beyaz Parmak Hastalığı”, günümüzde meslek hastalığı olarak bilinmektedir.

Titreşimli aletler kullanmaya çalışan makine operatörlerinde çok yaygın Beyaz parmak hastalığı oluşabilmektedir. Peki, bu kadar yaygın görülen beyaz parmak hastalığı nedir ve nasıl oluşur?

Raynaud fenomeni uzuvlarda meydana gelen kan dolaşım problemidir. Özellikle soğuk kış aylarında uzuvların Hipotermi direnci oldukça düşüktür. Başarılı bir tedavi veya erken teşhis uygulanmadığı takdirde Raynaud fenomeni kangrene sebep olabilmektedir. Hatta bu hastalık parmakların kesilmesi ile sonuçlanabilir.

Damar hastalıklarına bağlı olarak gelişmiş olan çeşitli dolaşım bozukluğu veya ani damar tıkanıklıklarına bağlı şekilde de gelişebilmektedir. Raynaud fenomeni genel anlamda iki farklı kategoride ele alınabilir;

1. seviye Raynaud fenomeni: parmak uçlarında hissizlik, beyaz ve mora çalan renkler gibi semptomlarla başlar. Geçici uyuşmalar ve sızlama gibi belirtiler gözlemlenir.

2. seviye Raynaud fenomeni: doku çürümesi ve kuru kangren gibi ileri seviye sorunlara yol açacak bir düzeydedir.

Genel olarak soğuk veya stres sonucu ortaya çıkan dolaşım bozukluğu parmaklarda beyazlaşma oluşturduğu için Beyaz parmak hastalığı olarak tanımlanmıştır.

Raynaud Fenomeni Belirtileri Nelerdir?

Raynaud fenomeni yaygın olarak vücudumuzda parmak, kulak ve burunda renk değişikliği oluşturmaktadır. Raynaud sendromunun belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Burun, kulak ve parmak gibi bölgelerde kan ulaşımı sağlayan damarların kasılması ve bu kasılmanın uzun sürmesi nedeniyle bölgelerin beyazlaşması.

• Bölgede soluk ve soğuk bir his

• Ellerde ve ayaklarda üşüme, karıncalanma, morarma ve kan akışının yeniden başladığı anda aşırı kızarıklık.

• Tüm faktörlere ek olarak ağrı da yer almaktadır. Ataklar kötüyse etkilenen tüm parmaklarda ağrılı ülser meydana gelebilir.

Raynaud Sendromundan Korunmak İçin Alınabilecek Önlemler

Soğuk ve soğuk ortamlardan mümkün olduğunca uzaklaşmayı deneyebilirsiniz. Soğuk ortamlara gitmeden önce eldiven çorap ve soğuktan koruyucu kıyafetler giymelisiniz.

• Soğuk su ile teması tamamen keserek Raynaud sendromundan korunabilirsiniz.

• Elde bulaşık ve çamaşır yıkıyorsanız kesinlikle mutfak eldiveni kullanmalısınız.

• B3 vitamini kan akışını hızlandırarak kan damarlarının genişlemesine yardımcı olduğu için içerisinde bol miktarda B3 vitamini bulunan yiyecekler tüketmelisiniz.

• Doktorunuzun verdiği ilaçları düzenli şekilde kullanarak tedavi sürecini hızlandırabilirsiniz.

Mesleki Raynaud Fenomeni

Mesleki olarak Beyaz parmak hastalığı titreşim kaynaklı meydana gelmektedir. Titreşimli aletlerle çalışanlar bu fenomenin görülme sıklığını bir hayli arttırmıştır. Titreşim parmak damarlarında çeşitli tıkanmalara sebebiyet verdiği için mesleki raynaud fenomeni olarak tanımlanır. Ancak belirtmekte fayda vardır ki, Beyaz parmak hastalığının tek belirtisi titreşimin yol açtığı sendrom olmamaktadır. Bu titreşim aynı zamanda eldeki sinirlere, kemiklere ve kaslara da zarar verebilmektedir.

Mesleki Raynaud Fenomenini Önlemek İçin Ne Yapılabilir?

Titreşim önleyici cihazlar kullanın

Titreşimi baskılama veya tamamen ortadan kaldırma teknolojilerine sahip olan operatör araçlarını kullanarak Raynaud fenomeninden korunabilirsiniz. Bu yöntemle işçilerin zarar görmesini engellemenin yanı sıra iş sağlığı ve güvenliği kriterine de uyum sağlamış olursunuz. Ekipmanlara yatırım yaparak verimliliği arttırabilirsiniz. Titreşimin azalması ile operatörler süreci çok daha iyi şekilde kontrol edebilir. Tüm aşamalarda doğru aletler kullanarak Raynaud fenomeninden korunabilirsiniz.

Düzenli şekilde ara verin

İş yerinde ağır titreşimli ekipmanlar kullanıyorsanız bu ürünlerin kullanımı esnasında çok fazla titreşime maruz kalacağınız için Beyaz parmak hastalığına yakalanabilirsiniz. Düzenli şekilde mola vererek büyük ölçüde bu hastalıktan korunabilirsiniz. El- kol maruziyeti olduğu durumlarda işverenler maruziyeti en aza indirgeyecek teknik ve örgütsel önlemler almak zorundadır.

Ellerinizi her zaman sıcak tutun

Vücudu devamlı soğuk ortamlardan uzak tutmak gerekmektedir. El ve ayaklarınıza giden kan akışını arttırarak bu bölgelerin soğumasına engel olmalısınız. Beyaz parmak oluşumunu etkileyen faktörlerden ve durumu kötüleştiren etkenlerden bir tanesi de soğuk olmaktadır. Her ne kadar bu hastalık nedenleri arasında ilk sırada titreşim yer alıyor olsa da genellikle belirtileri açığa çıkaran ilk etken soğuk olmaktadır. İş esnasında ellerinizi sıcak tuttuğunuz takdirde kötü sonuçlardan kolaylıkla kurtulabilirsiniz. Bu nedenle sürekli eldiven takmanıza yarar vardır.

Anti-titreşim eldivenler kullanın

İş yerinde çalışırken normal eldiven kullanmak yerine anti titreşim eldivenler kullanabilirsiniz. Ellerinizi sıcak tutmanın yanı sıra kollarınıza ve ellerinize doğrudan aktarılan tüm titreşimin miktarını oldukça azaltacaktır. Bu eldivenler titreşimin tamamını ortadan kaldıramaz fakat oldukça iyi bir sonuç sağlar.

Sigarayı Bırakın

Sigaranın yarattığı olumsuz durumlardan bir tanesi kan damarlarını ileri düzeyde daraltmasıdır. Bu durumda uzuvlara giden kan akışı bir hayli azalmaktadır. Bu sebeple Beyaz parmak oluşumu daha sık görülmektedir. Beyaz parmak hastalığına karşı sigarayı sonlandırmanız iyi bir çözüm olacaktır.

Tüm bu aşamaları dikkate aldığınız zaman damarların daralması veya kan akışının engellenmesi gibi durumları büyük ölçüde ortadan kaldırmış olursunuz. Bu bölgelerde devamlı soğumayı engellediğiniz takdirde hastalıktan korunmak mümkündür. Raynaud fenomeni kan akışını azalttığı için muz ve çeşitli potasyum içerikli yiyecekler tüketerek atakların sayısını büyük ölçüde azaltabilirsiniz.