İŞ EKİPMANLARININ PERİYODİK KONTROLLERİ

İş ekipmanlarının zaman içinde yıpranması ve aşınması büyük kazalara yol açabilecek potansiyele sahip bir tehlike kaynağıdır.

Buna rağmen, çoğunlukla İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrolleri ihmal edilen uygulamalar arasında yer alıyor.

Patlayan kazanlar, devrilen veya halatı kopan vinçler, yüksekten düşen asansörler, elektrik çarpmaları, elektrikten kaynaklı yangınlar, yangın sırasında çalışmayan yangın söndürme tesisatları, yeterli ve uygun hava sağlamayan havalandırma tesisatları gibi bir çok nedenle her yıl çok sayıda insan hayatını kaybetmekte veya sağlığı bozulmaktadır. Bu nedenle tehlike oluşturabilecek iş ekipmanlarının, periyodik kontrolleri yasal bir zorunluluktur.

Periyodik kontrollerin sağlıklı ve güvenilir olması için dikkat edilmesi gereken konuların öne çıkanları şöyle sıralayabiliriz:

• Periyodik kontrol personeli yönetmelikte belirtilen ünvanlara sahip olmalıdır, ancak uygun ünvana sahip olmak tek başına yetersizdir. Ayrıca bu personel ilgili standartları ve iş sağlığı ve güvenliği mevzuatını bilmeli, yaptığı işin öneminin farkında olmalıdır.
• Personel gerçekleştirdiği kontrollerin sonuçları hakkında hiçbir mali ve idari baskıya veya teşvike uğramadan teknik ve yasal düzenlemelere göre karar verebilmelidir.
• Kontrollerde uygun özellikte, sonuçların doğruluğu konusunda güven veren, kalibrasyonlu ölçü ekipmanları kullanılmalıdır.
• Kontroller sırasında gerekli iş sağlığı ve güvenliği önlemleri alınmalıdır.
• Kontrol ve raporlamayı yapacak firma ilgili bakanlıkça yetkilendirilmiş akredite bir kuruluş olmalıdır.
• Periyodik kontroller işyerinde gerçekleştirilecek risk değerlendirmesine uygun periyotlarda gerçekleştirilmelidir. Periyodik kontrol aralığı, yönetmelikte belirtilen bazı istisnalar dışında, en fazla 1 yıl olabilir. Örneğin yapı iskelelerinde 6 ay, taşınabilir gaz tüpleri için 3 yıl, sıvılaştırılmış gaz tankları (yeraltı ve yerüstü) için 10 yıl olabilir. Ancak güvenli çalışma için üreticinin belirlediği periyotlar, ekipmanların kullanım sıklığı, kullanım koşulları vb. şartlar göz önünde bulundurularak işyerinde yapılacak risk değerlendirmelerinde daha düşük periyotlar belirlenmesi gerekebilir.

HANGİ İŞ EKİPMANLARI PERİYODİK KONTROL KAPSAMINA GİRMEKTEDİR?

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (RG Tarihi: 25.04.2013) kapsamında zorunlu tutulan periyodik kontrollerin ana başlıkları:

Basınçlı Kap ve Tesisatlar:

Örnek Ekipmanlar: Buhar kazanları, kalorifer kazanları, basınçlı hava tankları (hava ve azot tankları, hidrofor tankları, genleşme tankları, taşınabilir gaz tüpleri, taşınabilir asetilen tüpleri, sıvılaştırılmış gaz tankları (yerüstü ve yeraltı), LPG tüpleri, kriyojenik tanklar, tehlikeli sıvıların bulunduğu tank ve depolar vb.)

Yetkili Kişiler: Makina teknikerleri, makina yüksek teknikerleri, makina mühendisleri. Tahribatsız muayene (NDT) gerçekleştirilmesi durumunda ilgili kontrol alanında yeterli düzeyde NDT sertifikası bulunan tekniker veya mühendisler.

Kaldırma ve İletme Ekipmanları:

Örnek Ekipmanlar: Vinçler (portal, tavan, monoray, mobil, kule vd.), caraskallar, forkliftler, transpaletler, liftler, yürüyen merdiven ve yürüyen bantlar, mobil platformlar, asma iskeleler, yapı iskeleleri, araç kaldırma liftleri.

Yetkili Kişiler: Makina teknikerleri, makina yüksek teknikerleri, makina mühendisleri. Tahribatsız muayene (NDT) gerçekleştirilmesi durumunda ilgili kontrol alanında yeterli düzeyde NDT sertifikası bulunan tekniker veya mühendisler. Yapı iskelelerinde inşaat teknikerleri, inşaat mühendisleri, makina teknikerleri, makina mühendisleri, mimarlar. Gemi inşa işlerinde kullanılan iskelelerde ise gemi inşaatı mühendisleri.

Tesisatlar:

Örnek Ekipmanlar: Elektrik ile ilgili tesisatlar: Elektrik tesisatı, topraklama tesisatı, paratoner, akümülatör ve transformatörler.

Yetkili Kişiler: Elektrik teknikerleri, elektrik yüksek teknikerleri, elektrik mühendisleri.

Diğer Tesisatlar:

Örnek Ekipmanlar: Yangın tesisatları, hortumlar, pompalar, boru tesisatları, havalandırma ve klima tesisatları

Yetkili Kişiler: Makine teknikerleri, makine yüksek teknikerleri, makine mühendisleri

Tezgahlar:

Örnek Ekipmanlar: Makina ve tezgahlarİş Ekipmanlarının Periyodik Kontrolleri mevzuatta belirlenen süreler içinde (hatta daha sık) yapılmalı, İş makine ve ekipmanlarından doğan iş kazaları minimuma indirgenmeye çalışılmalıdır. Bu konuda, İş güvenliği profesyonellerinin, iş verene yapacakları tespit ve öneriler mutlaka yazılı olarak bildirilmelidir.

18 Şubat 2022 Tarihinde Yönetmelikte Yapılan Değişiklik

İlgili yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik, 18 Şubat 2022 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelik şu şekilde;

İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI

YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1 – 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin 2 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

(2) Bu Yönetmelik;

a) Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması (ADR), Tehlikeli Eşyanın Demiryolu ile Uluslararası Taşınmasına İlişkin Yönetmelik (RID), Deniz Yoluyla Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin Uluslararası Sözleşme (IMDG) ve usulüne göre yürürlüğe konulan benzer sözleşmeler kapsamında bulunan taşınabilir gaz tüpleri, manifoldlu tüp demetleri ve LPG tüplerine,

b) 8/8/2020 tarihli ve 31207 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Nükleer Tesislerin ve Nükleer Maddelerin Emniyetine İlişkin Yönetmelik kapsamındaki nükleer tesislerde bulunan iş ekipmanlarına, uygulanmaz.”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 ve 31 inci maddeleri ile 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 86 ve 90 ıncı maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.”

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğe 3 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

Avrupa Birliği mevzuatına uyum

MADDE 3/A – (1) Bu Yönetmelik, iş ekipmanlarının işyerlerinde çalışanlar tarafından kullanımında asgari güvenlik ve sağlık şartlarına ilişkin 16/9/2009 tarihli ve 2009/104/AT sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.”

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Akredite muayene kuruluşu: Türk Akreditasyon Kurumundan (TÜRKAK) TS EN ISO/IEC 17020’ye göre akredite olmuş kuruluşu,

b) Azami basınç: Basınçlı kap ve tesisatın üreticisinin belirlediği ve ekipmanın etiketinde yer verdiği en yüksek çalışma basınç değerini,

c) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

ç) Bakım: İş ekipmanında ve bileşenlerinde yapılan her türlü revizyon, tamir, değişim, ayar, arıza giderme, temizlik ve kalibrasyon işlemlerinden herhangi birisinin veya birkaçının birlikte uygulandığı işlemi,

d) EKİPNET: Bu Yönetmelik kapsamında yer alan kişi, iş ve işlemlerin elektronik ortamda kayıt ve bildirimi ile veri doğrulaması amacıyla kullanılan ve e-Devlet kapısı üzerinden çalışan programı,

e) Gözle muayene: İş ekipmanının herhangi bir alet veya cihaz kullanılmadan basit yöntemlerle gözle görülebilir kusurlarının belirlenmesini,

f) İş ekipmanı: İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, cihaz, teçhizat, tesis ve tesisatı,

g) İş ekipmanının kullanımı: İş ekipmanının çalıştırılması, durdurulması, kullanılması, taşınması, tamiri, tadili, bakımı, devreye alınması, hizmete sunulması ve temizlenmesi gibi iş ekipmanı ile ilgili her türlü faaliyeti,

ğ) İşletme basıncı: Azami basınç değerinden daha düşük olmak kaydıyla işletme tarafından ekipmanın kullanıldığı maksimum basınç değerini,

h) İşletme kapasitesi: Kaldırma kapasitesi değerinden daha düşük olmak kaydıyla işletme tarafından ekipmanın kullanıldığı maksimum yük değerini,

ı) Kaldırma kapasitesi: Kaldırma ve iletme ekipmanının üreticisinin belirlediği ve ekipmanın etiketinde yer verdiği en yüksek çalışma yükü değerini,

i) Maruz kişi: Tamamen veya kısmen tehlikeli bölgede bulunan kişiyi,

j) Muayene: İş ekipmanlarının bir veya birden çok özelliğinin ölçüm, inceleme ve/veya deneme yöntemiyle bu Yönetmeliğin, ürünün ilgili standardının ve/veya imalatçının belirlediği ve/veya risk değerlendirmesi sonucu belirlenmiş teknik kriterlere göre durumunun kontrol edildiği faaliyetleri,

k) Operatör: İş ekipmanını kullanma konusunda yetkin olan çalışan veya çalışanları,

l) Özel risk taşıyan iş ekipmanı: Tehlikelerin teknik önlemlerle tam olarak kontrol altına alınamadığı iş ekipmanını,

m) Periyodik kontrol: İş ekipmanlarının, bu Yönetmelikte öngörülen aralıklarda ve belirtilen yöntemlere uygun olarak yetkili kişilerce yapılan muayene ve/veya test faaliyetlerini,

n) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişi: Bu Yönetmelikte belirtilen iş ekipmanlarının teknik özelliklerinin gerektirdiği ve EK-III’te yer alan istisnalar saklı kalmak kaydıyla EKİPNET’e kayıtlı ilgili branşlardan mühendis, teknik öğretmen, tekniker ve yüksek teknikerleri,

o) Tehlikeli bölge: İş ekipmanının bünyesinde veya çevresinde yer alan ve kişiler için sağlık ve güvenlik yönünden risklerin bulunduğu bölgeyi,

ö) Test: İş ekipmanlarının yapısal bütünlüğünün, sağlamlığının ve güvenliğinin doğrulanması amacıyla bu Yönetmeliğin, ürünün ilgili standardının ve/veya imalatçının belirlediği teknik kriterlere göre uygulanan deney ve yöntemleri,

ifade eder.”

MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(3) İş ekipmanın geçici süreyle kullanılacak olması, kiralanması veya benzeri durumlar işverenin genel yükümlülüklerini etkilemez.”

MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “yeterli bakımını” ibaresi “gerekli bakımını ve periyodik kontrollerini” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğe 6 ncı maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

Önemli bakım ve onarım

MADDE 6/A – (1) İş ekipmanında gerçekleştirilen aşağıdaki iş ve işlemler önemli bakım ve onarım kapsamında değerlendirilir:

a) Kaldırma iletme ekipmanlarında ve iş makinalarında konstrüksiyon, yük kolu ve benzeri kısımlarda, basınçlı ekipmanlarda ise gövde, kapak ve benzeri kısımlarda; kaynak, kesme, taşlama ve benzeri onarım işlemleri ile halat, zincir ve benzeri askı tertibatı dışında değişim faaliyetleri.

b) Elektrik iç tesisleri ve kuvvetli akım tesislerinde bina bölümlerinde yapılacak ana kolon ve/veya kolon kesitinin değişmesi ve benzeri tesis değişiklikleri ya da esasa ilişkin değişiklikler veya her halükarda %20 güç değişikliği yapılması.

c) Diğer tüm tesisatlarda her türlü proje değişikliği gerektiren tadilatlar.

ç) İş ekipmanının ilgili standartlarında belirtilen önemli bakım ve onarımlar.

(2) İş ekipmanına önemli bakım ve onarım yapılması durumunda bu Yönetmelikte belirtilen asgari ilave tedbirler işveren tarafından alınır.”

MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

İş ekipmanının periyodik kontrolü

MADDE 7 – (1) İşyerinde kullanılan iş ekipmanının periyodik kontrolü ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur:

a) İş ekipmanının güvenliğinin kurulma ve montaj şartlarına bağlı olduğu durumlarda, ekipmanın kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce, önemli bakım ve onarımlardan sonra ve her yer değişikliğinde ekipmanın, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından periyodik kontrolü yapılır. İskeleler, sütunlu çalışma platformları veya kule krenler gibi ilk kurulumdan sonra yükseltilebilen veya değişikliğe uğratılabilen iş ekipmanları, yükseltilmesi veya değişikliğe uğratılması sonrasında iş ekipmanının yapılan değişiklikleri içerecek şekilde periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından periyodik kontrolü yapılır.

b) İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek iş ekipmanının;

1) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce periyodik kontrollerinin yapılması,

2) Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi iş ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın zamanında belirlenip giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce gerekli periyodik kontrollerin yapılması, sağlanır.

c) İşverence, periyodik kontrol sonuçları ıslak imzalı şekilde kayıt altına alınır ve yetkililer her istediğinde gösterilmek üzere uygun şekilde saklanır. 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununa uygun olarak güvenli elektronik imza ile imzalanmış ve elektronik ortamda saklanan kayıtlar da geçerlidir.

(2) Kurulum ve montaj şartlarına tabi olmayan seyyar iş ekipmanları işletme dışında kullanıldığında, yapılan son periyodik kontrol ile ilgili rapor da ekipmanla birlikte bulundurulur.

(3) Asgari olarak EK-III’te bulunan tablolarda yer alan ekipman veya ekipman grupları periyodik kontrole tabidir. Periyodik kontrollerin gerçekleştirilmesine ilişkin şartlar ile periyodik kontrol sonucunda düzenlenecek belgelerle ilgili usul ve esaslar EK-III’te belirtilmiştir. Ekipman grubunun kapsadığı ve ilgili tabloda standart karşılığı olmayan ekipmanların periyodik kontrolleri EK-III madde 1.1 ve 1.4’te yer alan hiyerarşiye göre yapılır.

(4) İşveren; periyodik kontrolü yapmaya yetkili kişiler tarafından belirtilen, iş ekipmanının periyodik kontrolleri ile ilgili ön hazırlıkları yapar veya yaptırır. Periyodik kontrol yapmaya yetkili kişi tarafından talep edilmesi halinde, ekipmanın yetkili servisinin periyodik kontrol faaliyetlerine nezaret etmesini sağlar.

(5) Periyodik kontrol raporlarında periyodik kontrolü gerçekleştiren kişiye ait EKİPNET kayıt numarasının bulunması gerekir.”

MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğe 7 nci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

Patlayıcı ortamda kullanılan iş ekipmanları

MADDE 7/A – (1) 30/6/2016 tarihli ve 29758 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (2014/34/AB) kapsamında yer alan iş ekipmanlarının periyodik kontrolü; muayene ve testlere ilave olarak anılan Yönetmeliğe uygunluğunun kontrolünü de kapsar.

(2) Patlayıcı ortamda kullanılan iş ekipmanlarının uygunluk kontrolü, iş ekipmanının ilk kurulumu da dâhil olmak üzere ekipmanın türüne göre belirlenen aralıklarla yapılır. Patlayıcı ortamda kullanılan iş ekipmanlarının uygunluk kontrolü esnasında, uygunluk belgesi kapsamındaki özelliklerin devam etme durumuna ilişkin TS EN 60079 ve TS EN ISO 80079 standart serilerine göre hareket edilir.”

MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “birlikte verilen” ibaresinden sonra gelmek üzere “Türkçe” ibaresi eklenmiş, aynı bendin (2) numaralı alt bendinde yer alan “anormal durumlar” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve önlemler” ibaresi eklenmiştir.

MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 11 – (1) İşveren tarafından iş ekipmanını kullanmakla görevli çalışanlara, iş ekipmanını kullanmadan önce bunların kullanımından kaynaklanabilecek riskler ve bunlardan kaçınma yollarına ilişkin eğitim verilir. Ayrıca 8 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen çalışanlara, işveren tarafından yeterli özel eğitim verilir.”

MADDE 12 – Aynı Yönetmeliğin üçüncü bölümünün başlığı “Periyodik Kontrollere İlişkin Hususlar” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler, EKİPNET üzerinden kayıt yaparak bilgilerini Bakanlığa bildirir.

(2) Bildirimde beyan esastır. Bu kişilere Bakanlıkça kayıt numarası verilir.

(3) Yapılan inceleme sonucunda bildirim veya başvurularda bulunan bilgilerin doğru veya uygun olmadığı tespit edilen kişilerin kaydı on yıl süreyle askıya alınır, bu kişiler Bakanlığın internet sitesinde ilan edilir. Bu kişiler on yılın sonunda, bu madde kapsamında yeniden başvuru yapabilir.

(4) Bildirimlerde istenecek bilgi ve belgeler ile kayıt işlemlerine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak Tebliğ ile belirlenir.”

MADDE 14 – Aynı Yönetmeliğe 13 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

İş ekipmanlarının kayıt altına alınması

MADDE 13/A – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan iş ekipmanlarının kayıt altına alınarak takip edilebilmesine dair endüstriyel kimliklendirme zorunluluğu getirmeye, izleme ve takip, bildirim ve elektronik kayıt ile hangi ekipmanların kimliklendirileceğini belirlemeye yönelik usul ve esasları belirlemeye Bakanlık yetkilidir.”

MADDE 15 – Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Akreditasyon, yetkilendirme ve eğitim

MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında; periyodik kontrol yapacak muayene kuruluşlarına akreditasyon, kişilere yetkilendirme ve eğitim zorunluluğu getirmeye ve bu kişi ve kuruluşlara yönelik denetim yapmaya Bakanlık yetkilidir.

(2) Eğitim, temel eğitim ile sonrasında düzenlenecek ileri ve uygulamalı eğitimleri kapsar. Tüm eğitimlerin içerikleri, süresi, eğitici ve eğitim kurumlarında aranacak nitelikler, devam zorunluluğu, sınav ve başarı kriterleri gibi konulara yönelik usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. Belirlenen şartlarda eğitimlerini başarıyla tamamlayan kişiler; periyodik kontrol yapmaya yetkili kişi unvanını almaya hak kazanır.

(3) Birinci fıkra kapsamında kişilere getirilecek zorunluluklar iş ekipmanları esas alınarak Bakanlıkça çıkarılacak Tebliğ ile belirlenir.”

MADDE 16 – Aynı Yönetmeliğe 14 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.

Genel kurallar, denetim ve idari yaptırımlar

MADDE 14/A – (1) Periyodik kontrol yapmaya yetkili kişiler ile akredite muayene kuruluşları;

a) Periyodik kontrolleri kriterlerine ve usulüne uygun gerçekleştirir.

b) Periyodik kontrol raporunu gerçeğe uygun düzenler.

c) Tekniğe uygun muayene ve/veya test yöntemleri kullanır.

ç) İş ekipmanına uygulanması gereken muayene ve/veya test işlemlerini fiilen gerçekleştirdiğini kayıt altına alarak raporu tanzim eder.

d) Periyodik kontrol esnasında yapılan muayene ve/veya testte tespit edilen her bir kusuru raporda ayrı ayrı belirtir.

(2) İş ekipmanının bakımını yapan kişiler, bakımını yaptığı ekipmanın periyodik kontrolünü gerçekleştiremez.

(3) 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği kapsamında yetkilendirilmiş olan ortak sağlık ve güvenlik birimleri periyodik kontrol hizmeti veremez.

(4) Birinci, ikinci veya üçüncü fıkra kapsamında yer alan hükümlere aykırı hareket eden kişilerin yetkisi üç yıl süreyle askıya alınır. Yetkisi askıya alınan kişiler Bakanlığın internet sitesinde ilân edilir. Askı süresinin sonunda ilgili mevzuat hükümlerine göre yeniden başvuru yapılır. Muayene kuruluşları ile ilgili bu fıkralar kapsamında tespit edilen uygunsuzluklara yönelik TÜRKAK’a bildirim yapılır.

(5) Yetkili olmayan kişilerce yapılmış periyodik kontroller geçersizdir. Bu kişiler Bakanlığın internet sitesinde ilân edilir. Bu kişilerin yetki başvuruları on yıl süreyle askıya alınır. Bu kişiler hakkında adli makamlara suç duyurusunda bulunulur.

(6) Bu maddede yer alan şartlar 6331 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin birinci veya ikinci fıkrası kapsamında tespit edilir, uygunsuzluklar delilleriyle birlikte İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğüne bildirilir. Kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları tarafından tespit edilen periyodik kontrollere ilişkin uygunsuzluklar da delilleriyle birlikte İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğüne bildirilir. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü uygunsuzluklara ilişkin bu madde kapsamında idari yaptırım uygular.

Periyodik kontrol rapor ve kriterlerini belirleme yetkisi

MADDE 14/B – (1) Bakanlık, iş ekipmanlarının periyodik kontrol raporları ve periyodik kontrol kriterleriyle ilgili asgari şartları belirleyen norm, belge ve tutanak hazırlamaya ve gerekli düzenlemeleri yapmaya yetkilidir. Bu norm, belge ve tutanaklar; ilgili tarafların da görüşü alınarak İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı tarafından hazırlanır ve İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün onayı ile yayımlanır.

(2) Bakanlık, yayımlayacağı ekipmana özgü periyodik kontrol kriter dokümanlarında iş ekipmanlarının kusurlarını hafif ve ağır kusur olarak derecelendirir.

(3) Bakanlıkça periyodik kontrol rapor formatı ve kriterleri ilan edilen ekipmanların periyodik kontrolleri belirlenen kriterlere uygun yapılır, raporları belirlenen formata uygun olarak hazırlanır. Bakanlıkça periyodik kontrol rapor formatı ve kriterleri yayımlanmamış olan ekipmanlar için bu şart aranmaz.”

MADDE 17 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki ek maddeler eklenmiştir.

“Teknik komiteler ve alt komiteler

EK MADDE 1 – (1) Bakanlık; iş ekipmanlarının güvenli kullanımı, bakım ve/veya periyodik kontrollerine yönelik olarak akreditasyon zorunluluğu, periyodik kontrol yapmaya yetkili kişilerin eğitimleri ve benzeri konularda çalışmalar yapmak üzere teknik komiteler veya alt komiteler kurmaya ve komiteye ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

(2) Teknik komite ve alt komiteler; iş ekipmanları ile ilgili kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve akredite muayene kuruluşlarının Bakanlıkça belirlenecek temsilcilerinden oluşur.

(3) Teknik komitelerin aldığı kararlar tavsiye niteliğindedir.

Akreditasyon zorunluluğu başlayan iş ekipmanları

EK MADDE 2 – (1) Aşağıda belirtilen iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, ilgili ekipman veya ekipman grubu için akredite olmuş akredite muayene kuruluşlarında çalışan periyodik kontrol yapmaya yetkili kişiler tarafından yapılır:

a) Kule krenler.

b) LPG tank ve tesisatları (yer altı ve yer üstü).

c) Yürüyen merdivenler.

ç) Asılı erişim donanımları.”

MADDE 18 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

Mevcut periyodik kontrol raporlarının geçerliliği

GEÇİCİ MADDE 5 – (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce usulüne uygun olarak düzenlenmiş periyodik kontrol raporları, süresi boyunca geçerlidir.”

MADDE 19 – Aynı Yönetmeliğin EK-I’inin 2.6 ncı maddesinde yer alan “Çalışanların” ibaresi “İş” olarak, “gerekiyorsa” ibaresi “gerekli hallerde” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 20 – Aynı Yönetmeliğin EK-I’inin 2.13 üncü maddesinde yer alan “iş ekipmanı kapalı” ibaresinden sonra gelmek üzere “, enerji bağlantısı kesik, tüm hareketleri durmuş vaziyette ve çalışmıyor” ibaresi eklenmiştir.

MADDE 21 – Aynı Yönetmeliğin EK-I’ine 3.1.6 ncı maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“3.1.7. İş ekipmanı hareket halindeyken ekipmanın kör noktalarına herhangi bir kişinin yaklaşması engellenir. Bunun sağlanamadığı durumlarda nesne algılayıcı sistemler veya uyarı sistemleri kullanılır. Bu da sağlanamıyorsa işaretçi kullanılır, etrafta bulunan kişilerle koordinasyon sağlanır veya çalışma alanına kimsenin girmesine müsaade edilmez.”

MADDE 22 – Aynı Yönetmeliğin EK-II’sinin 2.4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“2.4. Mekanik olarak hareket ettirilen seyyar iş ekipmanlarında, iş ekipmanının üretim standardında veya kullanım kılavuzunda insan kaldırılabileceği açıkça belirtilmedikçe ve güvenliğin tam olarak sağlanamadığı durumlarda bu iş ekipmanıyla insan taşınmasına izin verilmez. Taşıma sırasında iş yapılması gerekiyorsa ekipmanın hızı gerektiği gibi ayarlanır.”

MADDE 23 – Aynı Yönetmeliğin EK-II’sinin 3.1.2.1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“3.1.2.1. İnsan kaldırmak amacıyla üretilmemiş iş ekipmanı, sadece olağanüstü veya acil istisnai durumlarda, gerekli önlemleri almak ve gözetim altında olmak şartıyla insanların kaldırılmasında kullanılabilir.”

MADDE 24 – Aynı Yönetmeliğin EK-II’sinin 4.1.6 ncı maddesine aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Uygun hava koşulları değerlendirilirken öncelikle ekipmanın kullanım kılavuzu ve üretim standardı dikkate alınır.”

MADDE 25 – Aynı Yönetmeliğin EK-II’sinin 4.3.2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“4.3.2. Seçilen iskelenin karmaşıklığına bağlı olarak kurma, kullanma ve sökme planı; yapı işlerinde inşaat mühendisi tarafından yapılır. Gemi inşası ve sökümü işlerinde ise gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisi, makine mühendisi veya inşaat mühendisi tarafından yapılır. Bu plan, iskele ile ilgili detay bilgileri içeren standart form şeklinde olabilir.”

MADDE 26 – Aynı Yönetmeliğin EK-II’sinin 4.3.5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“4.3.5. Kurma, sökme veya değişiklik yapılması sırasında iskelenin kullanıma hazır olmayan kısımları, 11/9/2013 tarihli ve 28762 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde genel uyarı işaretleri ile işaretlenir ve tehlikeli bölgeye girişler fiziki olarak engellenir.”

MADDE 27 – Aynı Yönetmeliğin EK-II’sinin 4.3.6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“4.3.6. İskelelerin kurulması, sökülmesi veya üzerinde önemli değişiklik yapılması, görevli inşaat mühendisi gözetimi altında yapılır. Tersanelerde ise gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisi, makine mühendisi veya inşaat mühendisi gözetimi altında yapılır. Bu maddede sayılan işler, bu Yönetmeliğin 11 inci maddesi uyarınca, özel riskleri ve ayrıca aşağıda belirtilen hususları kapsayan konularda yapacakları işle ilgili yeterli eğitim almış çalışanlar tarafından yapılır.

a) İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması ile ilgili planların anlaşılması,

b) İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması sırasında güvenlik,

c) Çalışanların veya malzemelerin düşme riskini önleyecek tedbirler,

ç) İskelelerde güvenliği olumsuz etkileyebilecek değişen hava koşullarına göre alınacak güvenlik önlemleri,

d) İskelelerin taşıyabileceği yükler,

e) İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması işlemleri sırasında ortaya çıkabilecek diğer riskler.”

MADDE 28 – Aynı Yönetmeliğin EK-II’sinin 4.4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“4.4. İple erişim donanımı kullanılarak yapılan çalışmalarla ilgili özel hükümler”

MADDE 29 – Aynı Yönetmeliğin EK-II’sinin 4.4.1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“4.4.1. İple erişim donanımı kullanılarak yapılan çalışmalarda aşağıdaki şartlara uyulur.

a) Sistemde biri, inip çıkmada veya destek olarak kullanılan çalışma ipi, diğeri ise güvenlik ipi olacak şekilde ayrı kancalı en az iki ip bulunur.

b) Çalışanlara, çalışma ipine bağlı tam vücut tipi emniyet kemeri verilir ve kullandırılır. Emniyet kemerinin ayrıca güvenlik ipi ile bağlantısı sağlanır.

c) Çalışma ipi, güvenli iniş ve çıkış araçları ile teçhiz edilir ve kullanıcının hareket kontrolünü kaybetmesi halinde, düşmesini önlemek için kendiliğinden kilitlenebilen sisteme sahip olması gerekir. Güvenlik ipinde de, çalışan ile birlikte hareket eden düşmeyi önleyici bir sistem bulunur.

ç) Çalışan tarafından kullanılan alet, edevat ve diğer aksesuarlar tam vücut tipi emniyet kemerine veya oturma yerine veya başka uygun bir yere bağlanarak güvenli hale getirilir.

d) Acil bir durumda çalışanın derhal kurtarılabilmesi için iş uygun şekilde planlanır ve gözetim sağlanır.

e) Bu Yönetmeliğin 11 inci maddesi doğrultusunda, çalışanlara yapacakları işe uygun ve özellikle kurtarma konusunda yeterli eğitim verilir.”

MADDE 30 – Aynı Yönetmeliğin EK-II’sinin 4.4.2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“4.4.2. Risk değerlendirmesi göz önünde bulundurularak ikinci bir ip kullanılmasının işin yapılmasını daha tehlikeli hale getirdiği istisnai durumlarda, güvenliği sağlayacak yeterli önlemler alınmak şartıyla tek bir iple çalışma yapılabilir.”

MADDE 31 – Aynı Yönetmeliğin EK-III’ü ekteki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 32 – Bu Yönetmeliğin;

a) 16 ncı maddesi ile eklenen 14/B maddesi 31/12/2022 tarihinde,

b) 17 nci maddesiyle eklenen ek 2 nci madde ve 31 inci maddesiyle değiştirilen EK-III’ün 1.13, 2.3.5, 2.3.6 ve 2.3.7 nci maddeleri 31/12/2023 tarihinde,

c) Diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.